“Zondag was ik getuige van zoiets bijzonders dat ik alleen maar voor u kan hopen dat u ook in het publiek zat.”
Merlijn Kerkhof - de Volkskrant
In augustus keert Parsifal terug in de Heilig Landstichting. We voeren de derde acte van Wagners opera Parsifal uit, in een bijzondere bewerking voor drie zangers, piano, harmonium, synthesizer, basgitaar en klokken. De handeling vindt plaats in de huiskamer van een verpleegtehuis. De kamer is bevolkt met patiënten die op de dood wachten, en hun verzorgend personeel. We zitten dus in feite allemaal in de wachtkamer, wachtend op verlossing. Ondertussen klinkt de bedwelmende, meditatieve muziek van Wagner. Een opera als een spirituele sessie in een mystieke omgeving.
De uitvoeringen vinden plaats in de Cenakelkerk in De Heilig Landstichting (bij Nijmegen). Het interieur van deze kerk vormt het natuurlijke decor voor Wagners laatste werk en speelt een belangrijke rol in de apotheose van de opera. Gelegen in de bossen bij Nijmegen is het misschien wel onze eigen "Grüne Hügel", de bijnaam van Wagners eigen Festspielhaus in Bayreuth. We zijn verheugd dat Frank van Aken, die de rol van Parsifal op verscheidene grote podia in de wereld zong, deze zomer de titelrol op zich neemt. De uitvoeringen worden in het Duits gezongen en Nederlands ondertiteld.
Regie en vormgeving: Marc Pantus en Merlijn Runia
Muzikale leiding: Andrea Friggi
Bewerking: Hugo Bouma
Deze Parsifal in kleine bezetting is een regelrecht uitvloeisel van de corona-periode die achter ons ligt. Mijn naam is Marc Pantus, en ik ben zanger en regisseur. Als bas zijn de weken voor pasen al sinds mijn studietijd aan het conservatorium geheel gewijd aan de passies van Bach. En dat is bepaald geen straf, want de muziek is prachtig en elke uitvoering een belevenis. En tóch is het al sinds een paar jaar mijn droom: hoe fijn zou het zijn om op Goede Vrijdag niet een Mattheus Passie te hebben maar een Parsifal! Ondanks dat in maart 2021 alle passies waren afgelast, was er helaas ook geen mogelijkheid een alternatief te spelen voor een live publiek. Niettemin werd ons alternatief voor de jaarlijkse Mattheus, de bewerking van de derde acte van Parsifal, in maart van dit jaar gemaakt en eenmalig op Radio 4 opgenomen.
De derde acte van Parsifal is een wonder van kleur en harmonie, waarin Wagner tot het uiterste gaat, zowel in muzikale als inhoudelijke zin. Veel handelingen zijn er niet, maar des te meer extatische gevoelens en filosofische gedachten. Ik ben dit avontuur aangegaan, omdat het een prachtig stuk is waar ik me als zanger, maar vooral als mens graag mee wil verhouden. Maar zeker ook omdat het gaat over lijden en verlossing, een thematiek waar iedereen zich tegenwoordig wel iets bij kan voorstellen. Tenslotte omdat ik denk dat we op deze manier het publiek een veel intensere ervaring kunnen bieden van zowel de muziek als de tekst. Die tekst is namelijk ook prachtig en diepzinnig en troostrijk.
Dirk Luijmes, met wie ik al langer over een Parsifal op Goede Vrijdag had gesproken, suggereerde om dat dan in bewerking voor piano en harmonium te doen, een instrument dat Dirk na aan het hart ligt. De combinatie Piano - Harmonium was er een die ook in Wagners tijd al gebruikt werd voor uitvoering van onderdelen uit zijn werk in de huiselijke kring. Ik heb vanwege de aard van het werk ervoor gekozen het instrumentarium uit te breiden met een rol voor een orgel of synthesizer, die ervoor kan zorgen dat er momenten van grote luidheid kunnen plaatshebben en waarmee we essentiële dingen als 4 klokken een extra kleur kunnen geven. Verder zijn er klokken en maken we gebruik van een basgitaar. Dit laatste omdat mezzo-sopraan Merlijn Runia dat instrument bespeelt en het een mooie aanvulling is op het sowieso vervreemdende effect van de bewerking van deze muziek, die zoals u weet voor zeer groot symfonieorkest is geschreven.
Artistiek Leider: Marc Pantus Mail: stichting-iph@xs4all.nl
